Standardy Ochrony Małoletnich
STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
w Ośrodku Pomocy Społecznej w Gaszowicach
Niniejsza procedura określa najważniejsze zasady i założenia związane z zapewnieniem maksymalnego poziomu bezpieczeństwa małoletnich, będących podopiecznymi Ośrodka Pomocy Społecznej w Gaszowicach, określanego dalej jako OPS, a także gwarantujące najwyższy poziom ochrony małoletnich, na rzecz których realizowane są usługi świadczone przez OPS, a w szczególności przez osoby świadczące usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze na rzecz osób małoletnich, przez asystenta osoby z niepełnosprawnością na rzecz osób małoletnich, a także przez asystentów rodziny.
1. Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a pracownikami OPS-u, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich.
1.1 Pracownicy/zleceniobiorcy OPS-u mający bezpośredni kontakt z małoletnimi powinni wykonywać swoje zadania w sposób zapewniający poszanowanie praw osób trzecich, w szczególności praw dzieci, z szacunkiem oraz w sposób uprzejmy i kulturalny.
1.2. Niedopuszczalne jest stosowanie wobec małoletnich jakichkolwiek form przemocy słownej, a tym bardziej fizycznej. W relacjach pracowników z dzieckiem rodziny objętej wsparciem OPS niedopuszczalne są zachowania o charakterze przemocowym, naruszające granice cielesne małoletnich oraz szeroko rozumiane poczucie godności m.in. szarpanie, uderzanie ręką bądź przedmiotami, bicie, popychanie, wyzywanie, wyśmiewanie, nadmierne krytykowanie, przymuszanie, negowanie uczuć. Niedopuszczalne jest erotyzowanie relacji m.in. (flirt, dwuznaczny żart lub rozmowa w tym za pośrednictwem komunikatorów internetowych, wyzywające spojrzenia, gesty). Komunikacja werbalna z dzieckiem pozbawiona jest akcentów wrogich, wulgarnych, agresywnych, złośliwych i ironicznych.
1.3. Pracownicy/zleceniobiorcy OPS-u, o których mowa w pkt 1.1. mają obowiązek powstrzymać się od jakichkolwiek zachowań, które mogłyby naruszać przestrzeń osobistą małoletniego, powodować u niego poczucie zagrożenia, dyskomfortu lub strachu.
1.4. Pracownicy/zleceniobiorcy OPS-u, o których mowa w pkt 1.1 powinni zwracać uwagę na niepokojące zachowania małoletnich, które mogą świadczyć o ich krzywdzeniu i powinni podjąć próbę kontaktu z małoletnim w przypadku powzięcia podejrzenia takiego krzywdzenia. Jeżeli małoletni próbuje nawiązać kontakt z pracownikiem, powinien on go wysłuchać i, w miarę możliwości, uzyskać możliwie najpełniejszą informację o sytuacji małoletniego.
2. Zasady i procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego, a także składania zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego i zawiadamiania sądu opiekuńczego.
2.1. W sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego pracownik/zleceniobiorca OPS-u ma obowiązek niezwłocznego poinformowania kierownika OPS o tym fakcie w formie ustnej, a także formie pisemnej, poprzez przedłożenie stosownej notatki służbowej.
2.2. Przekazanie informacji, o której mowa w pkt 2.1 powinno nastąpić jeszcze w tym samym dniu, w którym pracownik/zleceniobiorca powziął podejrzenie lub informację. Jeżeli pracownik/zleceniobiorca nie jest już obecny w danym dniu w siedzibie OPS-u, ma obowiązek przekazać informację telefonicznie.
2.3. Po przekazaniu informacji, o której mowa w pkt 2.1 do kierownika, osoba ta powinna w pierwszej kolejności ustalić czy zachodzą przesłanki uzasadniające wszczęcie procedury odebrania dziecka na podstawie art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej,
a następnie ustalić jakie podmioty i instytucje powinny zostać poinformowane o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego.
2.4. W celu poczynienia ustaleń, o których mowa w pkt 2.3. zwołana może być wewnętrzna komisja, składająca się z kierownika OPS-u, pracownika socjalnego nadzorującego teren, w którym dochodzi do podejrzenia krzywdzenia małoletniego, pracownika, który powziął podejrzenie lub uzyskał informację o krzywdzenia małoletniego oraz, w zależności od potrzeb, asystenta rodziny, pedagoga szkolnego.
2.5. Jeżeli w wyniku ustaleń, o których mowa w pkt 2.3 i 2.4. zostanie ustalone, że zasadnym jest skierowanie do sądu rodzinnego wniosku, o którym mowa w art. 572 k.p.c. lub złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, kierownik OPS-u niezwłocznie kieruje taki wniosek do właściwych organów.
2.6. Obowiązki określone w pkt 2.1.-2.5. nie wpływają na obowiązek ewentualnego wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”, zgodnie z postanowieniami pkt 3.
3. Procedura wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”.
3.1. Obowiązek wszczęcia procedury „Niebieskie Karty” i wypełnienia formularza Niebieska Karta A spoczywa na wszystkich pracownikach socjalnych i asystentach rodziny zatrudnionych w OPS-ie.
3.2. W przypadku powzięcia podejrzenia lub uzyskania informacji o krzywdzeniu małoletniego, które może wyczerpywać znamiona przemocy domowej w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej, pracownicy OPS-u, o których mowa w pkt 3.1. mają obowiązek wypełnić formularz Niebieskiej Karty A niezwłocznie po powzięciu informacji o zaistnieniu ku temu przesłanek.
3.3. Wypełniając formularz Niebieskiej Karty A pracownik OPS-u stosuje zasady wynikające z przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej oraz z rozporządzenia wykonawczego, w tym przekazuje osobie doznającej przemocy domowej formularz Niebieskiej Karty B.
3.4. Po wypełnieniu formularza Niebieska Karta A pracownik wszczynający procedurę Niebieskie Karty ma obowiązek przekazać ten formularz do Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego lub jego Zastępcy w terminie pięciu dni roboczych. Za dni robocze przyjmuje się dni pracy OPS-u.
3.5. W sytuacji ujawnienia lub zgłoszenia zdarzenia zagrażającego dobru małoletniego skutkującego wszczęciem procedury „Niebieskie Karty” dokumentacja dotycząca sprawy sporządzana jest i przechowywana w ramach działań podejmowanych przez grupę diagnostyczno-pomocową.
4. Zasady przeglądu i aktualizacji standardów.
4.1. Niniejsze standardy podlegają co dwa lata weryfikacji pod względem zgodności
z obowiązującymi przepisami prawa oraz ocenie ich merytorycznej przydatności.
4.2. Weryfikacja, o której mowa w pkt 4.1. dokonywana jest przez kierownika OPS-u lub osobę przez niego wyznaczoną.
4.3. Monitoring przeprowadza się w oparciu o ankietę. Wzór ankiety stanowi załącznik nr 1 do niniejszych standardów.
4.5. Opracowane wyniki ankiety zawierają ewentualne wnioski i propozycje zmian w standardach.
5. Zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie pracowników OPS-u do stosowania standardów, zasady przygotowania tych pracowników do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności.
5.1. Osobę odpowiedzialną za przygotowanie pracowników/zleceniobiorców OPS-u do stosowania standardów wyznacza kierownik OPS-u.
5.2. Kierownik OPS-u może zlecić zadanie, o którym mowa w pkt 5.1. podmiotowi zewnętrznemu, dającemu rękojmię należytego wykonania przedmiotowych zadań, posiadającemu stosowne kompetencje i doświadczenie.
5.3. W ramach przygotowania pracowników OPS-u do stosowania standardów przeprowadzane jest szkolenie pracowników/zleceniobiorców w przedmiotowym zakresie.
5.4. Każdy z pracowników/zleceniobiorców OPS-u składa oświadczenie o zapoznaniu się ze standardami ochrony małoletnich obowiązującymi w OPS-ie zgodnie z załącznikiem nr 2 do niniejszych standardów.
5.5. Obecność na szkoleniu, o którym mowa potwierdzona jest imienną listą obecności.
6. Zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania.
6.1. Niniejsze standardy podlegają opublikowaniu na stronie internetowej OPS-u oraz są wywieszone na tablicy ogłoszeń mieszczącej się w siedzibie OPS-u.
6.2. Niezależnie od publikacji standardów w formie określonej w pkt 6.1., pracownik/zleceniobiorca OPS-u realizujący usługi względem małoletniego przedstawia niniejsze standardy rodzicom, opiekunom prawnym lub opiekunom faktycznym małoletniego, a osoby te potwierdzają na piśmie zapoznanie się z przedmiotowymi standardami zgodnie z załącznikiem nr 3 do niniejszych standardów.
6.3. Małoletnim, wobec których realizowane są usługi przez pracowników/zleceniobiorców OPS-u otrzymują wersję skróconą niniejszych standardów, z zastrzeżeniem pkt 6.4, zawierającą istotne informacje sformułowane w sposób przystępny dla dzieci, zgodnie z załącznikiem nr 4 do niniejszych standardów.
6.4. Jeżeli rozwój psychiczny małoletniego i stan jego zdrowia świadczą o ograniczonej możliwości zrozumienia założeń niniejszych standardów, pracownik/zleceniobiorca OPS-u może zaniechać obowiązku wynikającego z pkt 6.3.
7. Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia.
7.1. Za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia odpowiedzialni są wszyscy pracownicy OPS-u.
7.2. Niezależnie od obowiązku określonego w pkt 7.1, kierownik OPS-u wyznacza pracownika koordynującego przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i organizację pomocy oraz wsparcia dla takiego małoletniego.
7.3. Pracownikiem, o którym mowa w pkt 7.2 może być w szczególności pracownik OPS-u będący członkiem Zespołu Interdyscyplinarnego.
8. Sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.
8.1. Tworzy się wewnętrzny rejestr ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.
8.2. Rejestr, o którym mowa w pkt 8.1. przechowywany jest w siedzibie OPS-u.
8.3. Kierownik OPS-u wyznacza osobę odpowiedzialną za prowadzenie i uzupełnianie rejestru, o którym mowa w pkt 8.1.
9. Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu
OPS nie udostępnia urządzeń z dostępem do Internetu oraz nie udostępnia sieci Wi-Fi.
10. Procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie
W przypadku zauważenia przez pracownika/zleceniobiorców OPS zachowań szkodliwych u małoletnich, podejmuje on działania edukacyjne wobec rodzica/opiekuna dziecka, których celem jest uczulenie na monitoring treści z którymi dziecko ma kontakt, a także zwrócenie uwagi na zagadnienia związane z cyberbezpieczeństwem (np. założenie kontroli rodzicielskiej na urządzenia z których korzysta dziecko).
11. Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.
11.1. W przypadku ujawnienia krzywdzenia małoletniego osoby odpowiedzialne przygotowują plan wsparcia małoletniego, z zastrzeżeniem pkt 11.2.
11.2. Jeżeli równolegle prowadzona jest procedura „Niebieskie Karty”, w której małoletni uznany jest za osobę doznającą przemocy, nie ustala się planu wsparcia.
11.3. Za przygotowanie i realizację planu wsparcia odpowiedzialny jest pracownik socjalny oraz asystent rodziny realizujący swoje zadania w stosunku do rodziny, w której wstąpił przypadek krzywdzenia małoletniego.
11.4. W miarę możliwości plan wsparcia konsultowany jest z psychologiem, a jeżeli jest taka możliwość, psycholog uczestniczy także w jego realizacji.
12. Uwzględnienie sytuacji dzieci z niepełnosprawnością oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
W realizacji standardów ochrony małoletnich należy uwzględnić sytuację dzieci z niepełnosprawnością oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnym. W tej sytuacji – oprócz ogólnych standardów ochrony dzieci - będą miały zastosowanie zalecenia o potrzebie kształcenia specjalnego, dotyczące objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną sformułowane w opiniach, orzeczeniach poradni psychologiczno-pedagogicznych, placówek specjalistycznych. Określają one zalecane warunki i formy wsparcia umożliwiające realizację indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka, w tym warunki rozwijania jego potencjalnych możliwości i mocnych stron, wzmacniania aktywności. W odniesieniu do małoletnich z niepełnosprawnością posiadających orzeczenie Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności należy uwzględniać zawarte w ww. dokumencie wskazania i zalecenia odnoszące się zapewnienia dziecku odpowiedniej pomocy.