Przemoc w rodzinie

Definicja i mechanizmy przemocy

Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej w szczególności:

1. narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia
2. naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
3. powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
4. ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
5. istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej;

 

Kryteria przemocy domowej

Intencjonalność – działania osoby stosującej przemoc domową nie są przypadkowe. Intencjonalność nie musi oznaczać celowego oznaczać celowego krzywdzenia bliskich
i zadawania im bólu. Osoba stosująca przemoc dąży do uzyskania pełnej kontroli i władzy nad osobą doznającą przemocy, do jej bezwzględnego posłuszeństwa. Jest przekonana, że wie co jest dobre dla pozostałych członków rodziny, a w związku z tym posiada wyłączne prawo podejmować decyzje, ustalać zasady życia w rodzinie – pozostali muszą się podporządkować.

Dysproporcja siły – nie chodzi tu jedynie o różnicę sił fizycznych, ale także przewagę związaną z pozycją społeczną, odpornością psychiczną, statusem materialnym itp. W związku opartym na przemocy jeden z partnerów czuje się silniejszy, a drugi – słabszy. W wyniku kolejnych aktów przemocy różnica sił coraz bardziej się pogłębia, osoba doznająca przemocy staje się coraz bardziej bezradna, a osoba stosująca przemoc – coraz bardziej silna i bezkarna.

Naruszanie godności i praw – osoba stosująca przemoc domową narusza godność osoby doznającej przemocy, poniża ją, ośmiesza, pozbawia wszelkich praw (np. do kontaktów
z rodziną, godziwych warunków życia, itp.)

Powodowanie cierpienia i szkód – osoby doznające przemocy doznają zarówno szkód fizycznych jak i psychicznych. W wyniku wieloletniej przemocy domowej mogą dojść do przekonania, że zasługują na takie traktowanie.

 

Formy i rodzaje przemocy:

Przemoc fizyczna – jest działaniem powodującym uszkodzenia ciała, lub niosącym takie ryzyko np. popychanie, szarpanie, szturchanie, ciągnięcie, klapsy, duszenie, krępowanie ruchów itp.

Przemoc psychiczna – jest naruszeniem godności osobistej poprzez obrażanie, krytykowanie, straszenie, szantażowanie, obwinianie, krzywdzenie zwierząt, ujawnianie tajemnic, wyśmiewanie, lekceważenie itp.

Przemoc seksualna – jest naruszeniem intymności przez zmuszanie osoby do aktywności seksualnej lub do niechcianych praktyk i pieszczot o charakterze seksualnym, np. gdy osoba nie jest świadoma lub obawia się odmówić.

Przemoc ekonomiczna – jest naruszeniem własności poprzez jej niszczenie, pozbawianiem środków do życia, lub stwarzaniem warunków, w których nie są zaspokojone niezbędne dla życia potrzeby, np. zabieranie pieniędzy, zaciąganie pożyczek i zmuszanie do spłacania długów, sprzedawanie osobistych bądź wspólnych rzeczy bez uzgodnienia.

Zaniedbanie – jest naruszeniem obowiązku do opieki ze strony osób bliskich, np. pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia, brak pomocy w chorobie, uniemożliwienie dostępu do zaspokajania podstawowych potrzeb.

 

Pamiętaj! W Polsce przemoc jest przestępstwem ściganym przez prawo, a sprawca przemocy nie jest bezkarny.

 

W świetle polskiego prawa karnego

Art.  207 Kodeksu karnego stanowi

§  1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§  1a. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą nieporadną ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§  2. Jeżeli czyn określony w § 1 lub 1a połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  3.  Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1-2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 15.

 

oraz ustawy o Policji

Art.  15ab.  7 [Procedura wydania nakazu natychmiastowego opuszczenia mieszkania lub zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia]

1.  Policjant wydaje nakaz lub zakaz:
     a) podczas interwencji podjętej we wspólnie zajmowanym mieszkaniu lub jego bezpośrednim otoczeniu lub
     b) w związku z powzięciem informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie, w szczególności zgłoszenia przez:
-  osobę dotkniętą przemocą w rodzinie lub
-  kuratora sądowego lub pracownika jednostki organizacyjnej pomocy społecznej, w związku z wykonywaniem ustawowych obowiązków.

 

Ponadto….

Osoba doznająca przemocy może żądać aby sąd, właściwy według przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964r. – Kodeks postępowania cywilnego o postepowaniu nieprocesowym, zobowiązał osobę stosującą przemoc domową do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazał zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.